มือใหม่อยากเริ่มทำฟาร์ม "Yield Farming" เริ่มต้นยังไงดี? จากแอดมินเพจ Stocker Day

Blockchain & Cryptocurrency Jun 9, 2021

ดีที่วาดรูปนี้ก่อนตลาดแดงเดือด ไม่งั้นจะไปเป็นสาวชาวดอยแทน

content นี้เหมาะสำหรับมือใหม่ที่อยากศึกษา และอยากเข้าวงการ DeFi หรือการทำฟาร์มเนอะ ว่าต้องมีความรู้ความเข้าใจอะไรบ้าง

โดยน้องพิม แอดมินเพจ Stocker Day ที่มีคน follow จะหลักแสนแล้ว เป็นเพจที่โตไวมากๆเลย เป็นเพจผู้เชี่ยวชาญด้านการลงทุนใน cryptocurrency และทำข้อมูลออกมาให้เราเข้าใจง่ายมากขึ้น และเป็นผู้ป้ายยาเราเข้าสู่วงการคริปโตนี้จ้า5555555555

ซึ่งจริงๆเป็นบล็อกสรุป knowleage sharing ของบริษัทแหละ ชื่อ session ว่า มือใหม่อยากเริ่มทำฟาร์ม "Yield Farming" เริ่มต้นยังไงดี? ในวันอังคารที่ 25 พฤษภาคม 2564 จ้า ถามว่านานเพราะอะไรหรอ นานเพราะเพิ่งทำ artwork ประกอบ content เสร็จจ้า 555

ทางเราเลยนำมาสรุปและใส่ข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อให้คนอ่านได้ศึกษาอ่านกันต่อไป

ก่อนอื่นน้องพิมจะมา wrap-up คร่าวๆก่อน ว่า Bitcoin != Cryptocurrency นะเออ
(ขอใช้ != นะ คือไม่เท่ากับแหละ)

Cryptocurrency นั้นเป็นสกุลเงินดิจิทัล สร้างมาจากเทคโนโลยี ไม่สามารถจับต้องได้จริงเหมือน flat ถูกสร้างมาจาก blockchain และ Bitcoin คือสกุลเงินดิจิทัลตัวแรกของโลก จึงเป็น subset ของ cryptocurrency นั่นเอง

โดยตัว blockchain นั้น จะเน้นในเรื่องความโปร่งใส ความปลอดภัย และความรวดเร็วในการทำธุรกรรมนะ

สามารถอ่านการป้ายยา เอ้ยยย ทฤษฎีเพิ่มเติมได้ที่นี่จ้า

Overview โลกคริปโต

วงการนี้ศัพท์ค่อนข้างเยอะ ก็เลยแบ่งหมวดให้เราเข้าใจได้ง่ายขึ้น

เหรียญ

แบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆเลยคือ

FT (Fungible Token) เป็นเหรียญทั่วๆไปที่เราใช้งานกัน เราจะเน้นเหรียญในกลุ่มนี้เนอะ
NFT (Non-Fungible Token) เป็นเหรียญที่มีลักษณะเฉพาะตัว ไม่สามารถทดแทนกันได้ ที่เราเห็นกันบ่อยๆและช่วงนี้กำลังมา คือการขายงานศิลปะ ตลอดจนมีมต่างๆ ผ่าน NFT นั่นเอง ถ้าเป็นรูปเราเข้าใจว่าเขาจะได้ภาพจริงใส่กรอบมา พร้อมกับตัว NFT เพื่อระบุตัวตนว่า เราเป็นผู้ครอบครองงานชิ้นนี้นั่นเอง

ในส่วนของ FT (Fungible Token) จะแบ่งออกอีก 3 ประเภท ก็คือ

Bitcoin เป็นสกุลดิจิทัลแรกในโลก
Stable Coin เป็นเหรียญที่ผูกกับหลักทรัพย์อย่างนึง เพื่อให้มีมูลค่าคงที่ เช่น USDT จะผูกกับตัว dollar จริง โดย 1 stable coin = 1 dollar นั่นเอง

ปล. มีเหตุการณ์นึงเตือนใจ มีคนปั่นเหรียญ DAI ที่เป็น stable coin นี่แหละ ถ้าจะไม่ผิดใน Bitkub มีคนปั่นไปถึง 500 บาท ซึ่งมันเว่อร์มากแล้ว ไปเจอ Satang Pro 6,000 บาทเลย

Altcoin เหรียญอื่นๆ มีความสามารถหลากหลาย เช่น บางเหรียญเอาไว้ใช้เป็นค่าธรรมเนียมในการทำธุรกรรม

Wallet

กระเป๋าเงินส่วนตัวของเรา

Hardware Wallet เป็นอุปกรณ์ไว้เป็นสกุลเงินดิจิทัลของเรา
Digital Wallet เหมือนเป็นบัญชีธนาคารของเรา ที่เราเป็นคนควบคุมมันทั้งหมด 100% ที่ชอบใช้กันหลักๆจะมี 3 ตัว คือ Metamask, Trust Wallet, Safepal

การสมัคร Digital Wallet นั้น ให้เราจด seed phase / private key ของเราไว้ให้ดีๆ ห้ามเปิดเผยให้ใครรู้ ต้องจดใส่กระดาษและเก็บไว้อย่างดี ไม่ควรแคปรูป ถ่ายรูป จดใส่แอพบางอย่าง เพราะมีหลายๆคนโดนแฮกมาแล้วนะจ๊ะ ในกรณีศึกษาที่เราเคยอ่านมา ถ้าโดนแฮก ก็ต้องมีกระเป๋าสำรอง แล้วย้าย LP ที่ลง DeFi ทั้งหมดเข้ากระเป๋าใหม่ ยังไม่ต้องแตกเหรียญเนอะ

CEX (Centralized Exchange)

เป็นกระดานเทรดเหรียญ cryptocurrency ที่แลกเปลี่ยน ซื้อขาย cryptocurrency ถ้าเราจะทำการฟาร์มนั้น แนะนำให้สมัคร Binance เพราะว่ามี Binance Smart Chain (BSC) ทำให้เราสามารถโอนไปฟาร์มได้ง่ายนั่นเอง

DeFi (Decentralized Finance)

เป็นระบบการเงินรูปแบบใหม่ ที่ไม่มีตัวกลางมาดูแล ทำให้มีข้อดีคือ ได้ผลตอบแทนที่สูงกว่า (เนื่องจากไม่ต้องจ้างพนักงาน ไม่ต้องมีสาขา เพราะมันไม่ใช่ธนาคารเนอะ เลยไม่มีค่าใช้จ่ายตรงนี้จ้า) แต่ความเสี่ยงก็สูงด้วย

การลงทุนในโลกคริปโต

สามารถแบ่งสายได้ดังนี้

สายขุด เป็นสายดั้งเดิม ก่อนหน้านี้เราจะเคยได้ยินว่าขุด Bitcoin เนอะ ต้องมีเงินในการลงทุนซื้อการ์ดจอมาขุด จ่ายค่าไฟ เพื่อให้ได้เหรียญมาแล้วเอาไปขายต่อ
สายเทรด เหมือนซื้อขายหุ้นตามปกติเลย แต่ในที่นี้เป็นการซื้อขาย cryptocurrency ใน exchange ต่างๆนั่นเอง
สายฟาร์ม : คล้ายๆเราเอาเงินไปฝากในธนาคาร แบบไม่มีตัวกลาง และได้ดอกเบี้ยเป็นผลตอบแทน แต่ความผันผวนของราคาเหรียญก็ทำให้เราเกิดความเสี่ยงได้เหมือนกันนะ

การทำฟาร์ม (Yield Farming) คืออะไร?

ใน web DeFi จะมี feature ให้เรา swap เหรียญ (แลกเปลี่ยนจากเหรียญสกุลนึง ไปอีกสกุลนึง) ได้รายได้จากค่าธรรมเนียม และเอามาแบ่งให้เรา

แต่ถ้าระบบเกิดขาดสภาพคล่องในบางเหรียญ ทำให้ค่าเหรียญนั้นๆแพงขึ้น หรือมีเหรียญไม่พอแลก เลยให้เราเอาเหรียญไปฝากเพื่อเพิ่มสภาพคล่องให้กับระบบ และให้ดอกเบี้ยกับเราเป็น Govenment Token แทน เช่น Pancakeswap ให้เหรียญ CAKE มา, Uniswap ให้เหรียญ UNI, Sushiswap ได้เหรียญ SUSHI

เลือกฟาร์ม / เหรียญยังไงดี?

เลือกฟาร์มเว็บไหนให้ปลอดภัย ไม่ให้เขาเชิดเงินเราหนี

ในเพจมีอัดเดตเพิ่มเป็น 10 ข้อน้า https://www.facebook.com/stockerday/posts/192404672785186

เลือกเว็บที่มียอด TVL สูงๆ TVL ย่อมาจาก Total Value Log คนเอาเงินไปลงสูง คนมีความเชื่อมั่นใน platform นั้น
ดูว่ามีการ Audit หรือยัง จากบริษัทที่น่าเชื่อถือ มักนิยมใช้ Certik ถ้า platform นั้นผ่านแล้ว ควรไปดูว่าติด issue อะไรไหม ติด critical / major issue ไหม
เลือกจากอันดับสูงๆ ลองไปส่องที่ coinmarketcap

https://coinmarketcap.com/rankings/exchanges/dex/

เลือกที่ผู้พัฒนาน่าเชื่อถือ บาง platform อาจจะไม่เปิดหน้าคนทำ อาจจะพิจารณาจากบริษัทที่มาลงทุนว่าน่าเชื่อถือไหม เช่น Pancakeswap มี Binance ร่วมลงทุน หรือ UniSwap มี Coin Base ร่วมลงทุน
เปิดมานานแค่ไหนแล้ว เมื่อโดนแฮกแล้วมีการจัดการยังไง

คู่เหรียญ เลือกตามความเสี่ยงว่าเรารับได้มากน้อยแค่ไหน

ขอยกตัวอย่าง Definix เพราะขี้เกียจแคปรูปจาก Pancakeswap 555

กลัวเงินต้นหาย เลือกคู่ฟาร์ม Stable Coin ราคาไม่ผันผวนมาก แต่ได้ส่วนอบ่งลดลงตามจำนวนคนที่มาร่วมลงทุน
รับความเสี่ยงได้นิดหน่อย เป็นคนกลัวๆกล้าๆ (หรือจะก้าๆกัวๆก็ได้ ...) เลือกคู่ฟาร์ม Stable Coin + Altcoin ได้ผลตอบแทนมากกว่า มีความเสี่ยงที่สูญเสีย Impermanent Loss
ชอบซิ่ง เน้นเสี่ยงดวง เลือกคู่ฟาร์ม Altcoin ได้ผลตอบแทนเยอะ

ความเสี่ยงของการทำฟาร์ม

การลงทุนมีความเสี่ยง ผลตอบแทนสูง ยิ่งเสี่ยงสูง

platform บิน / โดนแฮก ล่าสุดมีข่าว Pancakebunny วิธีแก้คือ เลือก platform ที่น่าเชื่อถือ

ล่าสุดมีอันนึง บอกหน้าเว็บเองจ้าว่าฉันเชิดเงินพวกคุณหนีไปแล้วนะจ๊ะ

Wallet ของเราโดนแฮก แก้โดยเก็บรักษา seed phase ให้ดี หรือใช้ hardware wallet
Impermanent Loss การขาดทุนกำไรชั่วคราว เกิดจากคู่เหรียญที่มีความผันผวน ขั้นลงไม่ตามกัน ถ้าอันนึงขึ้นจะถูกแบ่งให้กับให้กับอีกเหรียญนึงเพื่อให้ได้ LP (Liquidity Pool) เท่าเดิม ทำให้ขาดทุนมากกว่าถือเหรียญไว้เฉยๆ ถ้าแตก LP ออกมา ให้ถือคติยังไม่แตก LP ยังไม่ขาดทุน เหมือนกับยังไม่ขาย ยังไม่ขาดทุนนั่นเอง วิธีแก้คือไปฟาร์มคู่ stable coin หรือฟาร์มคู่เหรียญที่มีทิศทางไปด้วยกัน หรือในบางที่สามารถเลือกสัดส่วน % ของคู่เหรียญได้ด้วย เช่น Balancer

เตรียมพร้อมจะไปทำฟาร์ม

หาที่ปลูก เตรียมจอบ เตรียมเสียม เตรียมดิน และเมล็ดพันธ์ แล้วมาทำฟาร์มกันเลย

เราทำเป็น checklist ไว้ดังนี้

Digital Wallet ที่มักใช้กันก็คือ Metamask แต่ต้อง setup custom network เป็น BSC ก่อนนะ สามารถดูตามในนี้เพื่อกรอกได้นะ

เหรียญ BNB เอาไว้จ่ายค่าธรรมเนียม ซึ่งเราเรียกกันว่าค่า gas นั่นเอง ตอนนี้ซื้อเก็บไว้ก็ดีนะ ราคาลงมาเยอะแล้ว ฮืออออออ
บัญชี Binance ในการซื้อเหรียญ และโอนเหรียญไปยัง Digital Wallet
เหรียญที่เราต้องการนำไปฟาร์ม

ถัดมาจะเป็นการเดโม่ของน้องพิม กับ Definix จ้า

เดโม่การลง DeFi ขั้นต้นใน Definix

จริงๆน้องเขาทำรีวิวไว้แล้วแหละ แหะๆ อ่ะจบบล็อก เดี๊ยวววว

ก่อนอื่นเลือกคู่เหรียญ โดยในตอนนี้ Definix มี 7 คู่เหรียญด้วยกัน
login ด้วยกระเป๋า Metamark
ทำการ approve contract เพื่อทำ smart contract มีค่า gas = 0.12$ โดยเราสามารถตั้งค่า gas ขั้นตํ่าได้ที่ 5 gwei ถ้าตํ่ากว่านี้เราจะทำธุรกรรมไม่สำเร็จ และเราจะทำได้ทีละธุรกรรมเท่านั้น

ถ้าเรามีเหรียญครบคู่แล้ว ให้ไป stake เหรียญเป็น LP ถ้ายังมีไม่ครบคู่ให้ทำการ swap หรือแลกเหรียญเสียก่อน

สามารถตรวจสอบธุรกรรมต่างๆที่ activity บน Metamask ได้เลย
การเพิ่ม Liquidity ให้ไปเลือกคู่เหรียญที่เราต้องการ ใส่จำนวนที่เราอยากจะ farm จากนั้นกดยืนยันได้ LP มา

ไป stake LP ที่คู่เหรียญนั้น ใส่จำนวน LP ตามต้องการ
ใน Definix จะมีบอกว่าจะแบ่งให่กี่เท่าจากปกติ และ APR คือ ผลตอบแทนรายปี ขึ้นกับจำนวน LP ในระบบว่ามีเท่าไหร่, ราคาของตัว token คำนวณจากจำนวน LP, ราคาเหรียญที่เราฟาร์ม, และจำนวน block ที่เราได้
เมื่อเราฟาร์มไปได้ระยะเวลานึง กด harvest และจ่ายค่า gas

ถ้าไม่อยากฟาร์มต่อแล้ว ให้กดปุ่มลบเพื่อเอาออก จากนั้นทำการ remove LP แล้วกด approve อีก 1 ที
pool จะแตกต่างจาก farm ก็คือ ใส่เป็นเหรียญเดี๋ยวๆมาให้เรา แต่ละ platform จะมี pool ไม่เหมือนกัน

ที่เราเคยลองทำการฟาร์มมาก็จะประมาณนี้

เลย modified สรุปวิธีฟาร์มจากน้องพิมมา น่าจะครบถ้วน และพยายามทำให้เข้าใจง่ายที่สุด

Q & A

harvest แล้วฟาร์มต่อ หรือจะ swap เป็น stable coin รอไว้ คือเอาไปทำอื่นๆต่อ อยู่ที่แผนการลงทุนของเรา
APR และ APY ต่างกันอย่างไร? APR เป็นดอกเบี้ยธรรมดาที่คิดเป็นรายปี ส่วน APY เป็นดอกเบี้ยทบต้นทบดอกให้เรา

แถมจากน้องพิม

การเพิ่ม token ของเหรียญไปใน Metamark ก็คือ ไปที่เว็บ https://bscscan.com/ จากนั้นพิมพ์หาชื่อเหรียญ จากนั้นให้ทำการ copy Contract Address ตรง Profile Summary แล้วไปเพิ่มในกระเป๋าจ้า

อีกวิธีนึงที่เราเจอโดยบังเอิญคือ ใน Apeboard มีให้ add token เหรียญที่ยังไม่มีในกระเป๋าโดยการกด + จ้า (ขอดูก่อนว่าจะสรุป session ของ Friends of Figma, Bangkok ไหม แหะๆ อันน้ีเกี่ยวกับ UX เนอะ)